21-ð çóóíä í¿¿äëèéí áîëîâñðîëûí
ñèñòåìýý ñýðãýýõ óãòâàð íºõöºë á¿ðäñýí íü
ñèñòåìýý ñýðãýýõ óãòâàð íºõöºë á¿ðäñýí íü
ßëãàãäàõóé áóþó õîñ õóóëèàð áîëîâñðîëûí ñèñòåìèéã í¿¿äëèéí áà ñóóðèíãèéí ãýæ õî¸ð õóâààæ, í¿¿äëèéí áîëîâñðîëûí ñèñòåìýý 21-ð çóóíä äàõèí ñýðãýýõ îð÷èí áèé áîëñîíûã øèíæëýõ óõààíû ¿¿äíýýñ áàòëàæ áàéíà. Õ¿í áàéãàëèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ó÷ðààñ õýäèéãýýð íèéãýì, øàøèí, øèíæëýõ óõààíûã á¿òýýñýí ÷ áàéãàëèà äàãàæ, ø¿òýæ àìüäðàõ çóóí ýõýëëýý.
Îäîîãèéí õ¿í òºðëºõòºíèé ñóðãàëòûí àëü ÷ õýëáýð¿¿ä öºì ë õîò, ñóóðèíãèéí ñóðãàëòûí àñóóäàë, ò¿¿íèé òîéðñîí îð÷èí ¿¿ñãýæ áàéíà.
ªíººäºð òåõíèêèéí øèíæëýõ óõààí àñàð õóðäòàé õºãæèæ, õàðèëöàà õîëáîî, òåëåâèç, êîìïüþòåð áèäíèé àìüäðàëä íýâòýð÷ áàéãàà íü ìàë÷íû ãýðèéí áè÷èë ñóðãàëòûã ñýðãýýõ íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí áîëîìæ íýýãäëýý. Ýíý çîðèëãîîð í¿¿äëèéí áà ñóóðèíãèéí ñóðãàëòûí îð÷èíã ä¿éö¿¿ëáýë:
- Ìàë÷èí ãýäýã ¿ãòýé ä¿éöýõ íýð áîë èíæåíåð ãýñýí åðºíõèé íýð þì.
- Ñàéí ìàë÷èí ãýäýã öîë íü òýðã¿¿íèé áàãø, àõëàõ áàãøòàé,
- Àâðàãà ìàë÷èí öîë-äýä ïðîôåññîð, äàõèí äàâòâàë ïðîôåññîð öîëòîé ä¿éöýíý.
Ìàë÷èí àéë ºðõ á¿ð áè÷èë ñóðãóóëü:
Ýöýã-çàõèðàë-багш ýõ-õè÷ýýëèéí ýðõëýã÷-багш, õ¿¿õýä¿¿ä íü ñóðàã÷, ºâºã õºãøèä íü çºâëºã÷èä, ìàë íü ñóðãàëòûí ìàòåðèàëëàã áààç ëàáîðàòîðóóä (õèìè, ôèçèê, ìàòåìàòèê, áàéãàëèéí óõààíû á¿õ ëàáîðàòîðóóäûí èæ á¿ðäýë þì), ñóðãàõ àðãà-õàðæ äóóðèàõ, ñóðãàëòûí ñèñòåì íü òàñðàëòã¿é, äºðâºí óëèðàëààð ¿åëñýí, ¿å çàëãàñàí óëàìæëàëòàé, áè÷èãäýýã¿é àìàí õóóëèàð áàòàëãààæñàí, òýð íü óëàìæëàë áîëîí ãåíèéä íü øèíãýñýí ýõýýñ ãàðàõàä íü îð÷èí íü áýëýí, øóóä òîãòñîí ãîðèì æóðìààð ºñ÷ ºíäèéõèéí çýðýãöýýãýýð ñóð÷, õ¿ì¿¿æèíý. Ñóóðèíãèéí ñóðãàëòààñ ÿëãàãäàõ îíöëîã íü í¿¿äëèéí ñóðãàëò-õ¿ì¿¿æèë õî¸ð íü õàìò, õàðæ äóóðèàõ àðãààð äàëä ìýäëýã îëãîäîã áîë ñóóðèíãèéí ñóðãàëò-õ¿ì¿¿æëèéã ñàëàíãàä èë ìýäëýã îëãîæ, ò¿¿íèé áàòàëãàà áîëãîæ ãýð÷èëãýý îëãîäîã.
Í¿¿äëèéí ñóðãàëò-õ¿ì¿¿æëèéí äóòàãäàë:
- Ýöýã ýõèéí äóòàãäàëòàé òàëóóäûã ºâëºí àâäàã íü ¿íäñýí äóòàãäàë.
- Õóâèà õè÷ýýõ õàíäëàãà èë¿¿òýé,
- Õàìòà÷ íèéãýìèéí øèíæòýé àñóóäàëä äóòìàã õàíääàã.
Äàâóó òàë:
- Ãýðèéí ñóðãàëò ó÷ðààñ áóñäààñ õàìààðàë áàãàòàé;
- Áèåýí äààñàí øèíæ äàâàìãàéëñàí;
- ׺뺺ò ñýòãýõ¿é õ¿÷òýé õºãæäºã;
- Áèå äààæ àëèâàà àñóóäëûã øèéâýðëýõ ÷àäâàðòàé;
- Äàëä ìýäëýãèéã èë¿¿òýé ýçýìøäýã;
- Àìüäðàõ óõààí, àðãà áàðèëûã áàãààñàà îëæ àâäàã;
- Ñóðãàëò, õ¿ì¿¿æèë õî¸ðûã àâ àäèëõàí îëãîäîã, íîìûã íü ¿ã¿é÷ ãýñýí íîìõîíûã íü ñóð õýìýýí ýöýã ýõèéí ñóðãàäàã íü õ¿ì¿¿æèë-ñóðãàëò ãýñýí äàðààëëààð áóþó õ¿ì¿¿æëèéã óðüäàë áîëãîäîã íü ñóóðèí ñóðãàëòààñ ÿëãàãäàíà. Ìàë÷äûí ãýðèéí ñóðãàëò íü íàñàí òóðøûí òàñðàëòã¿é áóþó ýõèéí õýâëèéä õ¿í ä¿ðñ îëîõîîñ ýõëýæ, ýöñèéí àìüñãàë õóðààòëàà ñóðàëöàæ, õ¿ì¿¿æèæ áàéäàã îíöëîãòîé.
Ìàë àæ àõóé íü áàéãàëèéí áà èíæåíåðèéí øèíæëýõ óõààíû èæ á¿ðýí ëàáîðàòîð, ñóðãàëòûí áà áèåèéí òàìèðûí èæ á¿ðýí ïîëèãîí þì.
Ìàòåìàòèê÷, àñòðîíîì÷, ýäèéí çàñàã÷, òàìèð÷èí, õ¿í-ìàëûí ýì÷, áèîëîãè÷, òºðºë á¿ðèéí èíæåíåð õýìýýí ñóóðèíãèéí áîëîâñðîëîîð ìýðýãæèë îëãîäîã áîë Ìàë÷èä íü íýã á¿õýë á¿òýí öîãö äàëä ìýäëýãòýé áàéäãààð ñóóðèíãèéíõíààñ ÿëãààòàé.
Ñóðãàõ àðãà íü õàðæ äóóðàéõ: Îð÷èí òîéðíûõîî 75%-èéã õàðæ òàíüäàã ó÷ðààñ ìàë÷èä ýëäýâ ìóó ¿éëèéã õàðóóëäàã ã¿é, ìàë ìóóëàõûã ÷ õàðóóëäàãã¿é, àëàõ ãýäýã ¿éëèéã õèéõ áàéòóãàé, õýëýõýýñ öýýðëýæ ìóóëàõ ãýíý. Ýíý ¿ãíèé öààíà ÿìàð èõ õ¿ì¿¿æëèéí à÷ õîëáîãäîëòîé óòãà ó÷èð àãóóëàãäàæ áàéíà. Õàðñíàà òºäèéã¿é ãàíö óäàà õàðààä ë äóóðèàëãààä ÿìàð÷ þìûã õèé÷èõäýã õ¿í îëíûã áèä ìýäíý. ßëàíãóÿà ºñâºð íàñàíä óõààí ñýðãýëýí ñàéí òºëºâøººã¿é ¿åä õàðñàí á¿õíýý äóóðàéõûã õè÷ýýäýã, ìóó çóðøèë, ¿éëäýë ñýòãýë ñàíààíä íü õîíîãøèí ¿ëäýõ àþóëòàé áàéäàã. Ýíäýýñ ìóó ¿éëèéã õàðóóëäàãã¿éí ó÷èð ýíý. Ýíý áîë ìàë÷èí õ¿íèé äàëä ìýäëýã ìºí. Ýíý áîë ºñâºð ¿åý õ¿ì¿¿æ¿¿ëäýã øàëãàðñàí àðãà, ýíý áîë ãýðèéí ñóðãàëòûí îíöëîã, ýíý áîë çóóí óäàà ñîíñîõîîñ íýã óäàà õàð ãýñýí ìýðãýí ¿ãèéí áàòàëãàà.
Áýë÷ýýðèéí ìàë àæ àõóé ýðõëýã÷äèéí ãýðèéí ñóðãàëòûã ìîíãîëä øàøèí îðæ èðñýí öàãààñ ë ýõëýí ñóóðèíãèéí õàìòûí ñóðãàëòûí ñèñòåìèéí ýõëýë òàâèãäàæ, ºíººãèéí ñóðãàëòûí ñèñòåì áîëòëîî õºãæèæ èðñýí áèëýý. Øèíæëýõ óõààí õýðýãëýý ð¿¿ õ¿÷òýé îðæ èðæ áàéãàà ºíºº ¿åä òåõíèêèéí øèíæëýõ óõààí àñàð õóðäòàé õîøóó÷ëàí õºãæèæ, õàðèëöàà õîëáîî, òåëåâèç, êîìïüþòåð õîò, õºäººã¿é àìüäðàëä íýâòýð÷ áàéãàà íü ìàë÷íû ãýðèéí áè÷èë-ñóðãàëòûã ñýðãýýõ íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí áîëîìæèéã íýýëýý. Íèéãìèéí íºõöºë á¿ðäñýí: õºäººãèéí ºðõ á¿ðèéí ãèø¿¿ä ñóóðèíãèéí àëáàäàí ñóðãàëòààð áè÷èã ¿ñýã, 4 àðãûí òîî ìýääýã òºäèéã¿é ÒÌÑ, òºðºë á¿ðèéí òåõíèêóì òºãññºí, òýð÷ áàéòóãàé 10 æèëèéí áîëîâñðîëòîé ìàë÷èí ºðõ¿¿ä îëîí áîëæýý. Ìàë÷èä òåõíèêèéí àíõàí øàòíû áîëîâñðîëòîé ÷ áîëëîî.
Ýíý íü àéë ºðõ á¿ð áè÷èë ñóðãóóëü ó÷èð õ¿¿õýä ãýðòýý áàãà ñóðãóóëèéí áîëîâñðîë ýçýìøèæ, öààøèä ñóðàõ àâúÿàñ áèëèãòýé íü ñóóðèíãèéí ñóðãóóëüä ñóðàëöàæ, ìàë÷èí áîëîõ õóâüòàé íü ìàë ìàëëàæ í¿¿äëèéí ñî¸ë èðãýíøèëýý õàäãàëàõ íü îäîîãèéí íàéìàí íàñíààñ íü õ¿÷ýýð ñóóðèíãèéí ñóìûí ñóðãóóëüä ñóðãàäàã àðãààñ äýýð ãýæ ¿çýæ áàéíà.
Ñóóðèíãèéí ñóðãàëòààð í¿¿äýë÷äýä çîðèóëñàí áàãø áýëòãýõ øààðäëàãàã¿é. Õ¿í áîëîâñðîë ìýäëýãèéíõýý 95 õóâèéã ººðèéíõºº ÷àðìàéëò ç¿òãýëýýð, 5%-ã áàãøèéí çààñíààð îëæ àâäàã ãýñýí ñóðãààëûã óäèðäëàãà áîëãîí îð÷èí ¿åèéí çàéíû áîëîí Å ñóðãàëò çýðýã òåõíèê õýðýãñëèéã ºðãºí àøèãëàõ, çîõèîí áàéãóóëàëòûí øèíýëýã àðãà õýìæýý àâàõ îëîí áîëîìæ íýýëòòýé áàéíà.
Õîò õºäººãèéí àéë ºðõ ýðñ ÿëãààòàé, Áàã-çàñàã çàõèðãààíû íýãæèéí õóâüä õºäººãèéí ñóðãóóëü ìºí. Áàãèéí äàðãà íàð çàõèðàë, õè÷ýýëèéí ýðõëýã÷èéí ¿¿ðãèéã äàâõàð ã¿éöýòãýõ áîëîìæ íýýëòòýé áàéíà.
Íàð ñàð îä ýðõýñèéí áàéðëàë, ø¿òýëöýýã ººðñäèéí àæèãëàëòààð ìýäýð÷ öàã õóãàöààãàà òîäîðõîéëæ áàéäàã ìàë÷èä íàðíû öàãààð àæèë, àõóé àìüäðàëàà çîõèöóóëæ áàéäàã. Õîò ñóóðèíãèéíõàí çîõèîìîë öàãààð, õàìòûí õºäºëìºð ýðõëýæ, õàìòûí áîëîâñðîë ýçýìøäýãýýð ÿëãààòàé.
Ä¿ãíýëò :
1. Ìàë÷èí àéë ºðõ á¿ð áè÷èë ñóðãóóëü, áàã- ìàë÷íû îðîí íóòàã÷ëàñàí í¿¿äëèéí ñóðãóóëü;
2.Ñóóðèíãèéí ñóðãàëòààð í¿¿äýë÷äýä çîðèóëñàí áàãø áýëòãýõ øààðäëàãàã¿é;
3.Õîò ñóóðèíãèéí áà í¿¿äëèéí ñóðãóóëü çýðýãöýí îðøèæ, õàðèëöàí áèå áèåý íºõºæ áàéõ ç¿é òîãòîëòîé;
4.Ìàë÷íû áóþó í¿¿äëèéí ñóðãóóëü íü äàÿàðøèõã¿é äýëõèéí ñî¸ëûí õºãæèëä ìîíãîëûí îðóóëñàí õóâü íýìýð, ¸ñòîé äàíãààðøèë ìºí.
Та санал бодолоо COMMENTS гэсэн дээр дарж бичнэ үү
No comments:
Post a Comment